Lodowy siłacz – doświadczenia dla dzieci

Zima jest porą roku, która dostarcza dzieciom wielu atrakcji i okazji do zdobywania wiedzy o przyrodzie poprzez obserwację na spacerach i proste doświadczenia, które można wykonać w domu.

Zadziwiające właściwości lodu, który wyglądem przypomina szkło, temperaturą śnieg, a twardością kamień, można odkrywać z dzieckiem projektując własne doświadczenia. Wystarczy tylko kilka kostek lodu i odrobina fajntazji, aby wymyślić własne lodowe eksperymenty. My poszukaliśmy jeszcze odpowiedzi na pytania:

• która kostka szybciej się rozpuści – trzymana w ręce czy na talerzyku?
• ile lód ma w sobie wody – rozpuszczamy kostkę lodu na łyżeczce i sprawdzamy czy rozpuszczony lód się na niej zmieści
• kto dłużej utrzyma kostkę lodu w ręce – mama czy dziecko?
• czy można utopić lód?

Eksperymenty z lodem, które chcę dzisiaj zaprezentować pozwolą dzieciom poznać lód od troszkę innej, bardziej zaskakującej i nieco magicznej strony. Mam nadzieję, że jesteście gotowi na nową porcję doświadczeń dla dzieci.

Magiczny termometr

Potrzebne rzeczy:

• termometr pokojowy (najlepiej z łatwo dostępnym zbiorniczkiem cieczy)
• pojemnik z lodem

Wykonanie

1. Odczytajcie temperaturę panującą w pokoju. Obłóżcie termometr lodem i obserwujcie jak kolorowa kreseczka w termometrze się zmniejsza.
2. Gdy ciecz w termometrze przestanie się kurczyć odczytajcie temperaturę.
3. Przyłóżcie do zbiorniczka z cieczą palec i obserwujcie jak słupek cieczy rośnie ponownie w górę.

Znaczenie zabawy

Zabawa z termometrem ma na celu zainteresowanie dziecka z mierzeniem temperatury i pokazanie mu zasady działania termometru. Doświadczenie to można wykonać nawet z dziećmi, które nie umieją jeszcze liczyć i nie znają cyferek. W takim wypadku wystarczy się skupić na obserwacji słupka cieczy, który maleje po przyłożeniu zimnego lodu, a rośnie przy dotknięciu ciepłym placem.

Przy zabawie warto wspomnieć o tym, że termometr jest bardzo delikatnym przedmiotem z którym należy się bardzo ostrożnie obchodzić. Co prawda termometry pokoje i okienne nie zawierają szkodliwej rtęci, ale nie zwalnia nas to z ostrożności.

Jeśli macie w domu dwa termometry, to sprawdźcie czy po przyłożeniu lodu pokażą taka samą temperaturę. Który słupek szybciej się kurczy?

Lodowy siłacz

Potrzebne przedmioty:

• szklana zakręcana butelka po syropie
• woda
• foliowy woreczek
• zamrażalnik

Wykonanie:

1-2. Butelkę napełnijcie do pełna wodą aż po brzeg szyjki.

3. Zakręćcie butelkę i sprawdźcie dokładnie czy butelka nie jest w żadnym miejscu pęknięta. Mocno ją ściśnijcie, żeby przekonać się, że jest naprawdę wytrzymała.

Schowajcie zakręconą butelkę z wodą (koniecznie w foliowym woreczku!) do zamrażalnika. Jeśli jest mróz, to możecie postawić ją na parapecie.

4. Następnego dnia wyjmijcie ostrożnie butelkę z woreczka i obejrzyjcie ją.

Jak to się stało?

Butelka popękała, bo lód potrzebował więcej miejsca niż woda, którą wlaliśmy do środka. Zamarzająca woda tak bardzo rozpychała się w butelce, że ta w końcu pękła.

Dla rodziców, którzy wiedzą doskonale, że oddziaływania między cząsteczkowe w ciałach stałych są silniejsze niż oddziaływania pomiędzy cząsteczkami szkła, nie ma w tym nic nadzyczajnego. Dla dziecka, które obserwuje to zjawisko po raz pierwszy, lód staje się wielkim mocarzem.

Niezależnie od tego jakim wielkim mocarzem jest lód, pamiętajmy o tym, by nie wchodzić nigdy na zamarznięte jezioro. Lód, choć silny, bywa bardzo kruchy. Wystarczy uderzyć w niego młotkiem albo tłuczkiem do mięsa, a cały popęka jak szkło.

Nauka przez zabawę

Proponowane tutaj zabawy z lodem to połączenie zabaw sensorycznych z prostymi doświadczeniami dla dzieci, które dostarczają dziecku wiedzy na temat przyrody. Lód jest bardzo dobrym obiektem badań dla dzieci, bo dostarcza im różnorodnych bodźców. Zimny, gładki, twardy i bezbarwny, a do tego śliski przedmiot, który zmniejsza się, a po chwili znika to dobry obiekt do badania i zabawy.

Dodatkowym atutem lodu jest to, że nie brudzi, nie chlapie, a powstała z niego niewielka ilość wody daje się szybko wytrzeć. Nawet małe dziecko może więc bawić się nim zupełnie swobodnie.

Gdy na dworze deszcz i plucha
lodem zadziw dziś malucha!